2023 Cumhurbaşkanı Seçimi
⚠️Yazıda dipnot sayılarının üzerine tıklarsanız açıklamaları okuyabilirsiniz.
Bu yazımda; 28 Mayıs 2023’te yapılan Cumhurbaşkanı seçim sonuçlarının bize ne anlattığını ele aldım.
Önce seçim sonuçlarını sonra seçim sonuçlarına ilişkin madde madde tespitlerimi ve akabinde düşüncelerimi yazacağım.
| 1. Tur Seçim Sonuçları 1Katılma oranı: %87,04 |
2. Tur Seçim Sonuçları 2Katılma oranı: %84,15 |
|
| RTE3Recep Tayyip Erdoğan | %49,52 | %52,18 |
| KK4Kemal Kılıçdaroğlu | %44,88 | %47,82 |
| SO5Sinan Oğan | %5,17 | – |
| Mİ6Muharrem İnce | %0,43 | – |
Tespitlerime geçmeden önce 2023 Ocak ayında kaleme aldığım “Seçim Sonucunu En Çok Ne Belirler” yazımı okumanızı öneririm. Gelelim 2. tur CB seçiminin bu şekilde (KK’nin kaybetmesi ile) sonuçlanmasına yönelik tespitlerime;
– CHP’nin KK adaylığı konusunda ısrarı seçimi kaybetmesine neden oldu.7 KK’nin aday olmasının arkasında yaklaşık %10’luk oy potansiyeli olan HDP’nin etkili olduğunu düşünüyorum. Kuvvetle muhtemel HDP, KK’nin aday olmaması durumunda destek vermeyeceğini KK’ye bildirdi. CHP de ~%10’luk oyu kaybetmemek adına KK’yi aday göstermek zorunda kaldı
– Canan Kaftancıoğlu ve Yüksel Taşkın gibi CHP’de öne çıkan bazı isimler toplumun bir kısmını (özellikle milliyetçi cenahı) rahatsız etti.
– Konu HDP, Selahattin Demirtaş veya Osman Kavala gibi isimlerin “mağduriyeti” olunca CHP’nin gür sesle demokrasi çığırtkanlığı yapması, ancak aynı şekilde muhafazakâr veya milletçi kanattaki mağdurlar söz konusu olduğunda sesinin kısık çıkması güven kaybetmesine neden oldu.
– 1. Turu kaybeden KK’nin 2. turda 180 derece söylem değiştirmesiyle milliyetçi tavırlar sergilemesi inandırıcılığını yitirdi.
– Başta gençler, milliyetçiler, Anadolu’nun farklı kesimlerinden insanlar ve hatta bazı partiler Mansur Yavaş’a8Beypazarı’nda öğrencilik yıllarımda kendisiyle tanışma fırsatı bulmuştum ve şahsım için yaptığı yardımı da yazmıştım. Okumak için TIKLA aday olması yönünde çağrılarını açık açık iletmelerine rağmen Yavaş’ın bu taleplere kulak tıkayarak KK ile yola çıkılmasına göz yumması, insanlara öğrenilmiş çaresizlik yaşayacaklarını hatırlattı ve insanların bence seçime yönelik umutlarını yitirmelerine neden oldu.
– Mİ’nin tarafsız kalacağını açıklaması ve SO’nun Cumhur İttifakını desteklemesiyle İYİ Parti’yi destekleyen milliyetçilerin bir kısmı RTE’yi destekledi.
– Meral Akşener’in KK’nin adaylığına karşı çıkarak 6’lı masayı dağıtması ve sonradan tekrar masaya dönmesi, Yavuz Ağıralioğlu gibi dinamik ve etkili bir ismin İYİ Parti’den istifa etmesi, İYİ Parti’yi destekleyen milliyetçilerin KK’nin adaylığını sorgulamasına neden oldu.
– 1. turda neredeyse hiç oy alamamış Millet İttifakı mensubu partilerin CHP üzerinden vekil çıkartıp mecliste temsil edilmesi bu ittifakı destekleyenlerde küskünlüklere ve 2. turda oy kullanmamalarına neden oldu.
– Bazı CHP’li isimlerin sosyal medyadan depremzedelerin tercihlerine yönelik hakarete varacak söylemleri ciddi rahatsızlıklara neden oldu.
– Milliyetçiliği her daim faşizm ile birlikte zikreden ve yine toplumun büyük bir kesimi tarafından pek sevilmeyen TİP’in ve oluşturduğu ittifakın KK’ye destek vermesi, KK’nin toplum nazarında güven kaybetmesine neden oldu.
– İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyükşehirlerde CHP’nin yerel kazanımlarının KK’ye güç sarhoşluğu vermesi, Anadolu’nun özellikle iç kesimlerini ve Karadeniz bölgesini ihmal etmelerine neden oldu.
– Gerçek bile olsa, RTE’nin sürekli devlet imkanlarını kullandığını, medyanın sürekli RTE’ye yönelik propaganda yürüttüğünü çok sık tekrarlaması güçsüz ve mazeret üreten bir aday imajı oluşturmasına neden oldu.
– Koyun benzetmesi, kömürcü-makarnacı gibi metaforik söylemlerle toplumun bir kesimine yönelik hakarete varan söylemlerin sosyal medyada çok sık tekrarlanması KK’nin itibar kaybına neden oldu.
– Gençleri dikkate aldığını ve onları dinlediğini sık sık vurgulayan 74 yaşındaki (1948 doğumlu) KK’nin, gençlerin “KK aday olma” çağrılarına kulağını tıkayarak aday olması gençlerin beklentilerini suya düşürdü.
– RTE’nin kendisini destekleyenlere yönelik daha da kutuplaştırıcı bir seçim dilini tercih etmesi, terör olayları üzerinden sık sık HDP ve Demirtaş vurgusu yaparak CHP ile iş birliklerini hatırlatması, milliyetçi söylemleri daha sık kullanmaya başlaması özellikle milliyetçi muhafazakâr seçmeni etkileyen unsurlar oldu.
– KK’nin sosyal medya üzerinden daha çok gençlere, RTE’nin ise gençlere ve gençlerden ziyade sahaya çıkarak orta yaş ve üzerine yönelmesi RTE açısından daha gerçekçi bir politik hamle oldu.
– Toplumu derinden sarsan depremin (insanların o acıyla devlet nerede diye haykırdığı) daha ilk günlerinde, KK’nin insanların acılarını sarmak yerine bu depremde yaşananları siyasi bir fırsat bilip RTE’ye yönelik sert eleştirilerde bulunması ayrıca devletten yana tavır takınmaması veya devleti destekleyici söylemlerde bulunmaması toplumda KK’ye yönelik ciddi güven kaybına neden oldu.
– Kamu olanaklarının büyük çoğunluğunun seçim çalışmalarında RTE için çalışması, TV kanallarının birçoğunda RTE dışındaki adaylara pek yer verilmemesi, devleti yaklaşık 20 yıldır yöneten RTE’ye ve AK Parti ile ilgili imge ve sloganlara toplumun aşina olması RTE’yi bu seçimde öne çıkaran etmenler arasında.
– Suriyeli sığınmacılar toplumun büyük bir kısmında her ne kadar rahatsızlığa neden olsa da bu sığınmacılardan Türk Vatandaşlığı kazananların büyük çoğunluğunun RTE’yi desteklemesi, KK’nin ve Ümit Özdağ’ın “hepsini göndereceğiz” söylemi KK’den ziyade RTE’ye oy kazandırdı.
– Ülke ekonomisini (sahip oldukları parasal güçle) güllük gülistanlık zanneden yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızın RTE’ye desteği, seçime yakın tarihlerde çözülen 3600 ek gösterge ve EYT sorunu, öğretmenlere getirilen uzmanlık ve başöğretmenlik uygulamaları, kamu işçisine yapılan %45’lik zam, kadroya alınan çalışanlar, seçimden sonraya kalan memurlara ve asgari ücrete gelecek zam vaatleri RTE’nin daha da güçlenmesine ve KK karşısında daha güçlü bir imaj oluşturmasına neden oldu.
– 1. turun sonucunda yenilgiyi kabullenip 2. turda oy vermekten vazgeçenler 2. turun kaderini belirlemede etkili oldu.
Ez cümle (ya da sevdiğim ifadeyle hülasa); sonuç ve gerekçeleri ne olursa olsun, hangi aday kazanırsa kazansın veya kaybederse kaybetsin düşüncelerim şunlar: Gerçekten çok gergin bir süreçten geçtik, bazı insanların birbirlerine sosyal medyadan veya yüz yüze hakaretler etmeye başladığına hatta kavga ettiklerine şahit olduk. Seçimin sonucunu zafer veya yenilgi olarak görenler (ki bu kişiler arasında arkadaşlarım ve akrabalarım var) seçime değil de savaşa giriyormuşuz gibi bir algıyla hareket etti. Hayatımızın neredeyse tamamını seçim kaplar oldu; 9 yaşındaki oğlum bana RTE ve KK ve hatta kime oy verdiğim hakkında inatla sorular sormaya başladı. Farklı dünya görüşlerine sahip tanıdıklarımın, sevdiklerimin verdiği oyun fotoğrafını çekip afişe ettiklerini gördüm.
Uzun zamandır ciddi sorunlarla mücadele eden bu toplum, en azından insanları rahatlatacak, gerginlikleri azaltacak söylemleri kullanan devlet idarecilerini ve onlara muhalefet edenleri görmek istiyor. Siyasetle iştigal edenler (muhalefet ve iktidar) neyi9Başkalarının boyunduruğuna girmemek için bin bir mücadelenin verildiği bu topraklarda sırf kişisel heveslerinizin tatmin edilmesi için insanların birbirlerine nefretle yaklaşmasını ve bir iç savaş çıkmasını mı? arzuluyorsunuz? Sizin gibi düşünmeyenlere, sizleri eleştirenlere neden kulak vermiyorsunuz, neden bu insanları dinlemek bu kadar ağırınıza gidiyor. Dünyayı baştan yaratmaya gerek yok derler; Sosyal Psikolojideki “Grup Düşünü“10“Domuzlar Körfezi”, “Pearl Harbor”, “Irak ve Vietnam Savaşları” bu konuda verilebilecek güzel örneklerden yanılgısını hiç mi okumadınız veya duymadınız? Duymadıysanız veya okumadıysanız “Grup Düşünü” meselesini lütfen okuyun.
ARTIK DURULMAYA, SAKİN KALMAYA, KONUŞMAYA, BİRBİRİMİZİ DİNLEMEYE İHTİYACIMIZ VAR. LÜTFEN DÜŞMANLIK KÖRÜKLEMEYİN, MİLLETÇE MADDEN/MANEN ÇOK YIPRANDIK! YATIŞTIRICI VE YAPICI OLUN…! SİZDEN OLMAYANLARA SİZİN GİBİ DÜŞÜNMEYENELERE DE KULAK VERİN! SİZİ ELEŞTİRENLERİ HEMEN YAFTALAMAYIN, EN AZINDAN ONLARI DİNLEYİN… LÜTFEN…
ÖNERİLERİM11Muhalefete ve İktidara:
– “Şeytanın Avukatları“nı12Olası en kötü senaryoları hatırlattığım için geçmişte bana da derlerdi dinleyin.
– Ülkeyi “al-sat” ve “beton” ekonomisi girdabından ivedilikle çıkarıp üretim toplumuna dönüştürün; başta tarım, teknoloji ve sanayiye yani kısaca üretime ağırlık verin.
– Başta ülkemizin kültürel yapısı olmak üzere ve dünyadaki genel gidişatı ve güzel örnekleri dikkate alarak eğitim sistemini organize edin.13Bunu yaparken çocukları birer yarış atı gibi görmeyin
– Sığınmacı sorununa ivedilikle çözüm bulun! Ucuz işgücü düşüncesi belki ekonomik anlamda bazı şeyleri değiştirebilir ama ülkeyi sosyolojik bir kaosa sürükler.
– Beyin göçünün önüne geçin.
– Kin ve nefretle öç alma duygusuyla hareket etmeyin! Birileri bir hata yaptıysa veya suç işlediyse, bu hatanın veya suçun bedelini kin ve nefret duygusuyla hareket edenlere göre değil istisnasız kanun karşısında ödesin.
– Söylemlerle değil mevzuatla hareket edilsin!14Örneğin Belediye Başkanlarına şunları yapın veya yapmayın demek yerine ona göre yasal düzenlemeler çıkarın!
– Her köşeye bir üniversite açmak yerine mevcut üniversitelerin bilimsel kalitesini artıracak adımlar atın. Kaliteyi üniversite sayısı değil bu üniversitelerin niteliği belirler.
– Kamu kuruluşlarında çalışanlar arasındaki liyakat sorununu çözün!
– DEVAMI GELECEK.
⚠️Alel acele yazdığım için şimdilik alıma gelenler bunlar; cümle ve mantık hatalarım için özür dilerim. İlk fırsatta düzelteceğim.
📅 29.05.2023
